Ennþá með þvagleka? Aldrei of seint að gera eitthvað í því!

Einn af hverjum sex karlmönnum greinist með krabbamein í blöðruhálskirtli. Brottnám og geislameðferð eru algengustu meðferðarformin en þeim geta fylgt hvimleiðir kvillar sem hafa mikil áhrif á menn og lífsgæði þeirra. Einn þessara fylgikvilla er þvagleki en algengasta birtingarmynd hans er svokallaður áreynsluþvagleki (e. stress urinary incontinence). Þegar um áreynsluþvagleka er að ræða þá missa menn þvag við áreynslu, svo sem við að hósta, hnerra, beygja sig, lyfta, breyta um líkamsstöðu og æfingar.  Magn þvaglekans og tíminn sem menn glíma við hann, er breytilegur og er háður mörgum þáttum, t.d. hvernig meðferðin heppnaðist og svo ýmsum heilsufarsþáttum viðkomandi. Eitt af því sem getur haft áhrif á umræddan þvagleka er hversu vel þjálfaða grindarbotnsvöðva menn hafa.  Þegar grindarbotnsæfingar karlmanna, sem glíma við þvagleka, er til umræðu er vert að hafa nokkra hluti í huga.

Mikilvægt er að menn geri æfingarnar rétt og spenni réttu vöðvana, án þess að spenna aðra vöðva sem jafnvel geta ýtt undir frekari þvagleka.  Það þarf að æfa bæði hægu vöðvaþræði grindarbotnsins (spenna hægt og halda lengi) sem og þá hröðu (spenna hratt en ákveðið) til að hámarka getu grindarbotnsvöðvanna við að loka fyrir þvagrásina og koma þannig í veg fyrir þvaglekann við mismunandi aðstæður. Í ljósi þess að ekki er hægt að bæta við lóðum eða annarri utanaðkomandi mótstöðu á grindarbotnsvöðvana þarf að þjálfa þá örar en aðra vöðva líkamans sem maður vill á annað borð styrkja. Æskilegt er að gera æfingar allt að fimm til sex sinnum yfir daginn (þó breytilegt milli tilfella) og í standandi stöðu.  Með því að standa, í stað þess að gera æfingarnar liggjandi, þurfa grindarbotnsvöðvarnir að vinna gegn bæði þyngdaraflinu sem og sjálfum innri líffærunum sem ofan á þeim sitja.  Vert er þó að leggja áherslu á að menn virði slökunina á milli hverrar spennu til að minnka líkurnar á að byggja upp ofspennu á svæðinu.

Ásamt grindarbotnsæfingunum byggja rannsóknir sömuleiðis undir þá staðreynd að önnur líkamsþjálfun, þá sérstaklega sem stuðlar að styrkaukningu "core" vöðva líkamans, þ.e. kvið- og bakvöðva, geti hjálpað til gegn umræddum þvagleka. Í bland við vel framkvæmdar grindarbotnsæfingar geta styrktaræfingar því gert sitt gagn - fyrir utan að styrktaræfingar hafa jú margvísleg önnur jákvæð heilsufarsleg áhrif.

Ef að þú ert að glíma við þvagleka í kjölfar meðferðar á blöðruhálskirtilskrabbameini máttu velta því fyrir þér hvort þú hafir gert nóg. Þrátt fyrir að mörg ár séu liðin frá meðferðinni, þá er aldrei of seint að byrja.